Geschiedenis van De Wijert

De Wijert

Huis De Wijert

De wijk is genoemd naar het Huis De Wijert. Deze borg is vermoedelijk al eind 16e eeuw gesloopt, maar het terrein blijft nog eeuwen herkenbaar. In 1968-1969 worden bij de aanleg van de vijver van de Hora Siccamasingel de fundamenten teruggevonden. Omdat deze vanwege de cultuurhistorische waarde niet mogen worden opgeruimd, worden ze in zand gepakt en afgedekt met een zogeheten ‘eendenvoederplaats’.

Eerste plannen

De Wijert komt in afwijkende vorm voor het eerst voor in het uitbreidingsplan Schut-Berlage van 1928. Op de plek van de huidige Vondellaan is dan al een belangrijke weg gepland. Verder is er in het plan sprake van een dubbel stelsel van ringwegen. De binnenring komt gedeeltelijk uit het eerdere plan van Mulock Houwer (1903-’06) en volgt ongeveer het tracé van de huidige zuidelijke ringweg. De buitenring moet volgens het plan in het zuiden nabij de huidige Van Ketwich Verschuurlaan komen te liggen. Tot de oorlog komt de bebouwing echter niet verder dan de Rivierenbuurt.

Stedenbouwkundig plan

In 1950 verschijnt een veel globaler ‘Structuurplan’. Hierin is al wel de hoofdstructuur van De Wijert zichtbaar, met o.a. de Van Iddekingeweg en de noord-zuid groenstrook in het midden. De wijk zal worden gebouwd volgens een in de jaren veertig opgekomen idee van op zichzelf staande buitenwijken. Het idee komt van de Rotterdamse directeur Volkshuisvesting Bos die een stadse samenleving voor ogen heeft, met een onderscheid in kleine gezinnen, grote gezinnen, ‘ouden van dagen’ en alleenstaanden. Dit idee leidt stedenbouwkundig tot de ‘wijkgedachte’ met wooneenheden die samen een buurt vormen. Een aantal buurten samen is een wijk, met daarin een centrale ruimte of ‘core’ (letterlijk: kern).

Corpus den Hoorn is de eerste wijk die volgens deze wijkgedachte wordt ingevuld. Het ontwerp voor die wijk wordt gemaakt door stadsarchitect-stedenbouwer G.B. Smid. De opvolging van Smid in 1956 door Henk Eysbroek leidt tot een nog nadrukkelijker toepassen van de ideeën van de moderne stedenbouw. Eysbroek introduceert in een aanpassing in het zuidwestelijk deel van Corpus den Hoorn de ‘stempel’, een herhaalbare vaste ontwerpeenheid. Hij heeft de stempel voor het eerst toegepast in Pendrecht en gebruikt deze Rotterdamse wijk als voorbeeld voor zijn Uitbreidingsplan De Wijert. Op 1 december 1958 worden de Toelichting en Bebouwingsvoorschriften van dat plan door de raad vastgesteld. In de wijk worden de straten genoemd naar schrijvers.

foto3

Voor arbeiders en middenstanders

De Wijert wordt nadrukkelijk gebouwd voor arbeiders en middenstanders. Daartoe wordt het hele gebied verdeeld onder de corporaties Volkshuisvesting, Maatschappij tot Verbetering van Woningtoestanden, Patrimonium en Groningen, die de woningen laten ontwerpen door Klein, Bügel en Kort & Korma. Ze worden gebouwd volgens het systeem van Rottinghuis, die in 1956 een zesjarig contract heeft gesloten met de gemeente. Particuliere investeerders worden aangetrokken voor de realisatie van scholen, kerken, winkels en bejaardenhuizen. In 1962 is het meeste gebouwd. Van later datum zijn de hoge woontorens in de ‘core’, de groene kern met wijkvoorzieningen.

De Wijert Zuid

Om voldoende te kunnen groeien, moet het grondgebied van de gemeente Groningen aanzienlijk worden vergroot. Dit gebeurt per 1 januari 1969 met o.a. de toevoeging van de complete gemeente Hoogkerk en de bijna complete gemeente Noorddijk. Ook de gemeente Haren moet grondgebied afstaan om de aanleg van De Wijert Zuid mogelijk te maken. Hier wordt in 1971 begonnen. Volgens de verkeerskundige ideeën van extern adviseur Goudappel krijgt De Wijert Zuid een nieuw ruimtelijk verkeerskundig model, waarbij een ringweg ervoor zorgt dat snelverkeer buiten de woonwijk blijft. Verder markeert de bouw van deze wijk een keerpunt in de Groningse woningbouwpolitiek. De gemeentelijke overheid gaat namelijk een samenwerkingsverband aan met een grote professionele projectontwikkelaar, Eurowoningen. Doordat de koopmarkt eind jaren zeventig instort, laat de voltooiing van de wijk echter jaren op zich wachten.

©Beno Hofman, november 2014

dwo 1 dwo 2 dwo 3 dwo 4

v. Lenneplaan hoek v. Schendelstraat.  In het pand van Jos Beeres zit nu snackbar Tasty Joe

 

foto2